W odpowiedzi na pilną potrzebę poprawy stanu zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży w Polsce, którego narastający kryzys dotyka coraz szersze grono społeczeństwa, z inicjatywy IPPEZ przedstawiciele organizacji pacjentów działających w obszarze zdrowia psychicznego wypracowały wspólne rekomendacje dla systemu ochrony zdrowia, których celem jest zwrócenie uwagi na istotne wyzwania, wymagające pilnych rozwiązań, a także zebranie możliwych do wdrożenia propozycji działań profilaktycznych.
Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) co 5. nastolatek zmaga się z problemami psychicznymi lub behawioralnymi, a ponad połowa wszystkich chorób psychicznych rozpoczyna się w wieku dojrzewania. Media społecznościowe, poprzez mechanizm porównań społecznych, stanowią źródło wielu napięć i problemów psychicznych u młodych ludzi, a eksperci zwracają uwagę, że nawet dwugodzinne korzystanie z nich zwiększa ryzyko depresji niemal czterokrotnie, podobnie jak korzystanie z wielu różnych platform socialmediowych.
W Polsce od wielu lat obserwujemy niepokojący wzrost zapotrzebowania na pomoc psychiatryczną wśród młodych ludzi, a konsekwencje braku wsparcia są dramatyczne - według danych zebranych przez Komendę Główną Policji codziennie co najmniej sześcioro nastolatków podejmuje próbę samobójczą, choć warto pamiętać, że liczby te mogą być jedynie wierzchołkiem góry lodowej, gdyż nie wszystkie przypadki prób samobójczych są zgłaszane.
W ostatnim czasie ten problem został dostrzeżony i obecnie w Polsce wprowadzana jest reforma systemu ochrony zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży, a Ministerstwo Zdrowia zaliczyło psychiatrię dzieci i młodzieży do grupy dziedzin priorytetowych, co skutkuje stopniowo wprowadzanymi pozytywnymi zmianami i rozwiązaniami, wiele jest jeszcze obszarów, które z punktu widzenia pacjentów wymagają uwagi i pilnych decyzji. W przeprowadzonym w lutym 2024 roku przez Instytut Praw Pacjenta i Edukacji Zdrowotnej (IPPEZ) audycie wśród organizacji pacjentów, którego wnioski zebrane zostały w raporcie: Pacjent w polskim systemie ochrony zdrowia, zebrano istotne spostrzeżenia dotyczące wyzwań systemu zdrowia. W ramach zebranych wniosków, organizacje pacjentów zwracały uwagę na pilną potrzebę edukacji zdrowotnej, a jednymi z najistotniejszych zgłoszonych problemów są m.in. problemy w zakresie psychiatrii dziecięcej.
W związku z tym w odpowiedzi na pilną potrzebę poprawy stanu zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży w Polsce, którego narastający kryzys dotyka coraz szersze grono społeczeństwa, z inicjatywy IPPEZ przedstawiciele organizacji pacjentów działających w obszarze zdrowia psychicznego wypracowały wspólne rekomendacje dla systemu ochrony zdrowia, których celem jest zwrócenie uwagi na istotne wyzwania, wymagające pilnych rozwiązań, a także zebranie propozycji możliwych do wdrożenia rozwiązań. Wśród ważnych rekomendacji znajdują się m.in.: optymalizacja opieki psychiatrycznej, zapewnienie powszechnej dostępności do leczenia psychiatrycznego poprzez m.in. skrócenie czasu oczekiwania na konsultacje oraz darmowy dostęp do świadczeń zdrowotnych – w tym farmakoterapii i psychoterapii, zwiększenie nakładów na psychiatrię, a także podjęcie działań mających na celu zwiększenie liczby specjalistów oraz monitorowanie wskaźników zdrowia psychicznego. Ważnym postulatem zgłoszonym przez organizacje jest zagwarantowanie długofalowego wsparcia telefonu zaufania oraz promocja źródeł wsparcia dla dzieci i młodzieży w kryzysie. Ponadto, postulowana jest kontynuacja dialogu i współpracy międzyresortowej.
Dokument podpisało 7 organizacji: Fundacja Słonie na Balkonie, Fundacja Pomocy Młodzieży i Dzieciom Niepełnosprawnym „HEJ, KONIKU!”, Fundacja Europejskie Centrum Edukacji „PO PROSTU”, Fundacja „Nie Widać Po Mnie”, Fundacja GrowSPACE, Fundacja Światło dla Życia, Instytut Praw Pacjenta i Edukacji Zdrowotnej.
