Oddajemy w Państwa ręce raport pt. „Polski pacjent z chorobą COVID-19. Aktualna sytuacja i prognozy na przyszłość”, którego celem jest wskazanie najważniejszych obszarów zdrowia publicznego wymagających dalszych rozwiązań, szczególnie w odniesieniu do osób będących w grupach ryzyka ciężkiego przebiegu choroby oraz jej długofalowych powikłań.
Pandemia COVID-19 przypomniała nam, jak niebezpieczne dla zdrowia i społeczeństw są choroby zakaźne. Jeszcze do niedawna wydawało się nam, że problem chorób zakaźnych został rozwiązany, a groźne wirusy mamy pod kontrolą. Skupiliśmy się więc na chorobach cywilizacyjnych i to w tym obszarze podejmowaliśmy najwięcej pracy i wysiłków, aby odwracać coraz bardziej przerażające statystyki chorób, takich jak nowotwory, choroby kardiologiczne czy cukrzyca. Choroby zakaźne nadal jednak pozostają jednym z głównych wyzwań dla zdrowia publicznego na świecie i zajmują czołowe miejsce wśród najważniejszych zagrożeń dla zdrowia publicznego.
O tym, że COVID-19 stanowi nadal poważne zagrożenie nie tylko dla zdrowia jednostek, ale także gospodarek i bezpieczeństwa, jest przekonanych wielu liderów biznesu, polityków i naukowców. W ostatnim raporcie „Global Risks Report 2023” opublikowanym w styczniu 2023 roku podczas Światowego Forum Ekonomicznego choroby zakaźne uznano za jedno z największych zagrożeń dla świata, gospodarek i społeczeństw obok takich problemów, jak ataki terrorystyczne, spowolnienie gospodarcze czy ataki bronią masowego rażenia.
Szkoda, że nie wszyscy podzielają ten pogląd, a zdaje się, że choroby zakaźne to jedne z tych, których z jakiegoś powodu równocześnie boimy się najmniej. Patrząc wstecz na pandemie, w których od samego początku byłem zaangażowany ‒ to jest na pandemię COVID-19, ale także HIV/AIDS, nasuwają się podobne konkluzje ‒ w pewnym momencie oswajamy się z chorobami wirusowymi, w związku z tym redukujemy lęk i przyzwyczajamy się do czegoś, co wydawało się nam niebezpieczne jeszcze pół roku czy rok temu.
Warto jednak pamiętać, że w przypadku obu tych pandemii Polska – z różnych powodów – nie doświadczyła tak dramatycznych obrazów choroby jak na przykład w Stanach Zjednoczonych, Hiszpanii, we Włoszech czy w Brazylii. Brak tych doświadczeń nie zwalnia nas jednak z odpowiedzialności. Przede wszystkim odpowiedzialności za osoby, które wymagają szczególnej opieki – osoby starsze, osoby z chorobami przewlekłymi, o obniżonej odporności – czyli te, które przez choroby zakaźne przechodzą ciężej i najdotkliwiej odczuwają skutki długotrwałych powikłań i które częściej w ich wyniku umierają.
Po trzech latach pandemii w tym roku przewodniczący Światowej Organizacji Zdrowia ogłosił decyzję o zniesieniu globalnego stanu zagrożenia zdrowia publicznego o zasięgu międzynarodowym w odniesieniu do COVID-19. Jest wysoce prawdopodobne, że w najbliższych miesiącach zostaną ogłoszone kolejne decyzje związane z odwołaniem pandemii.
O ile zagrożenie na poziomie globalnym się zmniejszyło, to jednak na poziomie indywidualnym jest to problem zdrowotny o poważnych konsekwencjach.COVID-19 nadal z nami zostaje. A mówimy o chorobie, która do tej pory zabiła blisko 7 mln ludzi! To tak, jakby zginęli wszyscy mieszkańcy Hongkongu, jednej z największych aglomeracji miejskich na świecie.
W najnowszej publikacji po raz kolejny pragniemy wraz z zaproszonymi ekspertami oraz organizacjami pacjentów zwrócić uwagę na problemy pacjentów, którzy niezależnie od oficjalnych statystyk zostaną dotknięci chorobą COVID-19, i upomnieć się o odpowiednie wykorzystanie wszystkich możliwości, aby chronić ich przed zachorowaniem, ciężkim przebiegiem choroby, a co za tym idzie ‒ przed hospitalizacją i przedwczesną śmiercią. Uważamy, że obecnie jest potrzebne nowe podejście do COVID-19, a do najbardziej efektywnego zarządzania tą chorobą powinniśmy się już teraz przygotować, wyko- rzystując wszystkie możliwości terapeutyczne, a także dalszą edukację na jej temat.
Autor: ks. dr Arkadiusz Nowak, prezes Instytutu Praw Pacjenta i Edukacji Zdrowotnej
