Pneumokoki – bakterie odpowiedzialne za poważne infekcje, w tym zapalenie płuc, zapalenie opon mózgowych oraz sepsę – stanowią jedno z największych zagrożeń dla osób z chorobami przewlekłymi, seniorów oraz dzieci. Mimo rosnącej świadomości społeczeństwa o ryzykach związanych z zapaleniem płuc, badania pokazują, że liczba osób zaszczepionych przeciwko pneumokokom w Polsce jest niewystarczająca.
- Zapalenie płuc wywołane przez pneumokoki postrzegane jest przez niemal 80% Polaków jako poważne zagrożenie zdrowotne, które może prowadzić do śmierci. Pomimo tej świadomości, zaledwie 10% badanych podjęło decyzję o zaszczepieniu się przeciwko tej bakterii.
- Osoby starsze, choć bardziej boją się zapalenia płuc, rzadziej decydują się na szczepienia niż młodsze grupy wiekowe – tylko tylko 7,1% badanych seniorów deklaruje, że jest zaszczepionych przeciwko pneumokokom pomimo tego że znajdują się w grupie ryzyka groźnych powikłań zakażenia w tym zapaleń płuc.
- Jedynie 3,8% seniorów otrzymało zalecenie od lekarza, aby zaszczepić się przeciwko pneumokokom, co stanowi znacznie niższy odsetek niż w innych, młodszych grupach wiekowych
Z badania wynika, że niemal 80% respondentów postrzega zapalenie płuc jako bardzo groźną chorobę, która może prowadzić do śmierci. Mimo tej świadomości, poziom zaszczepienia przeciwko pneumokokom jest zatrważająco niski
prof. UW, dr hab. n. med. i n. o zdr. Tomasz Sobierajski
Należy zauważyć, że w badaniu wzięły udział głównie osoby zmagające się z chorobami przewlekłymi – dwie trzecie badanych wskazało, że cierpi na takie schorzenia jak nadciśnienie, otyłość, cukrzyca czy astma. Osoby z chorobami przewlekłymi są szczególnie narażone na powikłania związane z pneumokokowym zapaleniem płuc, dlatego to one powinny być pierwszymi, którym zaleca się szczepienia. Niestety, jak wynika z raportu, tylko co dziesiąta badana osoba otrzymała od lekarza zalecenie zaszczepienia się przeciwko pneumokokom. To pokazuje ogromną lukę w systemie ochrony zdrowia, gdzie brak jest odpowiedniej komunikacji między pacjentami a lekarzami na temat dostępnych metod profilaktyki
prof. UW, dr hab. n. med. i n. o zdr. Tomasz Sobierajski
Dane te pokazują, że osoby starsze są z jednej strony znacznie bardziej świadome zagrożenia zapaleniem płuc niż młodsze pokolenia, jednakże pomimo tego, mają one zaskakująco niską świadomość możliwych działań profilaktycznych. Co więcej, brak zaleceń od lekarzy oraz niska świadomość istnienia pneumokoków i szczepień przeciw nim wśród seniorów to sygnał, że potrzebujemy intensywniejszych działań edukacyjnych i bardziej zdecydowanych rekomendacji medycznych.
Ks dr Arkadiusz Nowak, prezes Instytutu Praw Pacjenta i Edukacji Zdrowotnej
Przeprowadzone badania pokazują, że świadomość społeczeństwa na temat zapalenia płuc i ryzyka związanego z pneumokokami jest niewystarczająca.Ten brak wiedzy może prowadzić do bagatelizowania profilaktyki, a w konsekwencji – do poważnych zachorowań. Aby skutecznie walczyć z zapaleniem płuc, kluczowa jest edukacja i szerzenie wiedzy na temat profilaktyki.Zrozumienie, jak łatwo dochodzi do zakażenia, oraz świadomość, jak groźne mogą być jego skutki, mogą znacząco wpłynąć na postawy prozdrowotne i zwiększyć liczbę osób decydujących się na ochronę przed pneumokokami.
Igor Grzesiak, Wiceprezes Instytutu Praw pacjenta i Edukacji Zdrowotnej
[1] Badanie Instytutu Praw Pacjenta i Edukacji Zdrowotnej, we współpracy z Ośrodkiem Badań Socjomedycznych prof. Tomasza Sobierajskiego, „Polki i Polacy, a zapalenia płuc i pneumokoki”, przeprowadzone realizowano za pomocą̨ techniki CAWI w paradygmacie badań ilościowych, przy wykorzystaniu panelu badawczego SW Research, w sierpniu 2024 roku, na reprezentatywnej próbie dorosłych Polek i Polaków liczącej 1000 osób.
